Tarihi Yedikule Bostanları Rehabilitasyonu ve Tarım Parkı
Tarım Mekânı | Yenilebilen Peyzaj: Yedikule Bostanları
Dünya kentlerinde uygulanan aktif – pasif yeşil alanlar ve açık kentsel alan dengesi, bugün artan nüfus, uzmanlaşma, küresel ısınma ve zaman-mekân kullanımının değişmesi gibi temel nedenlerden ötürü daha üretken, çok-kullanımlı ve çok-kullanıcılı bir nitelik kazanmıştır. Sürdürülebilir kentleşmenin en önemli kaynağı kentsel peyzaj dengesidir.
Geçmişi medeniyet kadar eski olan kentsel tarım, Mezopotamya ve Antik Yunan uygarlıklarından beri şehirlerde üretim ve ekonomi modeli olarak kullanılmaktadır. Net ve tek bir tanımı olmamasına rağmen kentsel tarım toplumdaki, uygulandığı küçük kent bölgesindeki, bireyler ve gruplar için gelir getiren, sürdürülebilir, sıvı ve katı atıkların tekrar kullanılarak değerlendirildiği, çevre sağlığına yardımcı bir ürün elde etme yöntemi olarak tanımlanabilir. Son yıllarda kentsel tarım, ya da şehir içi tarımı, “permakültür” kavramıyla birlikte anılmaktadır. Permakültür tasarımının temel amacı bitki, hayvan ve insanları üretim amaçlı bir araya getirerek, bakımı kolay, sürdürülebilir ve kendi kendine yeten bir düzeni “mümkün olan en küçük alanda” oluşturmaktır. Burada ana tema kaynak kullanımına bağlı olarak, çevreyle ilgili duyarlılığı geliştirmek, daha kapsamlı düşünmek, doğadaki örneklerden ilham alarak "ürün yetiştirilen ekolojik alanlar" tasarlamaktır.
İstanbul’un toplumsal hafızasında yer alan ve hala yaşatılmaya çalışılan şehir içi bostanları geleneği, sur dibi ekim hatları gibi aktif bitkisel niteliğini geleceğe taşımak için yeşil alan anlayışını çim yüzeylerden tarıma ve yenilenebilir üretime dönüştürmek en anlamlı planlama ve tasarım kararıdır. Tarihi Yarımada koruma amaçlı imar planı notlarına göre, tıpkı Haliç ve Marmara surlarının olduğu gibi Kara surlarının da kültürel amaçlı kullanılması esastır. Sur duvarları, burçlar, kapılar ve su hendekleri çevresindeki yeşil alan, arkeolojik sergileme, park alanları ve seyir teraslarıyla bütünleştirilebilir. Kara surları su hendeklerinde peyzaj düzenlemesi yapılarak bir bütün olarak korunacaktır.
Projenin yönetim, üretim, işlev ve kültür olarak tanımlanmış paydaşları vardır: Yönetim – İstanbul Büyükşehir Belediye’sinin ilgili daire başkanlıkları ve Tarım İl Müdürlüğü; Üretim – Üreticiler, Bostancılar ve Mahalleliler; İşlev – Mahalleliler, Alana gelen tüm ziyaretçiler; Kültürel kullanım – Sanatçılar, Araştırmacılar, Aktivistler, Üniversiteler, Eğitimciler ve Sivil Toplum Kuruluşları.
Yedikule Bostanları sağlıklılaştırmasında ve Tarım Parkı oluşturulmasında hobi ve profesyonel kent bahçeleri; Çiftçi Pazarı ya da Ekolojik Pazar, Seralar ve Yeşil Ev; Atölye ve İşlikler, Yönetim ve STK birimleri; Şifa Kafe, Hasat Lokantası, Komposto ve Geri Dönüşüm Atölyeleri gibi fonksiyonlar yer almaktadır. Planlanan faaliyetlerin de (Yedikule Marulu Hasat Festivali, Kiraz ve Çilek festivalleri, Bostan Platformu vb.) hem Yedikule Bostanlarının hem mahallelilerin yaşamlarını sürdürmesi için programlı bir şekilde devam etmesi önerilmektedir.

